بشار اسد پس از یک روز عدم حضور در انظار رسانه ها در مراسم سوگند وزیر دفاع جدید شرکت کرد

رفتار حکومت سوریه پس از انفجار دیروز دمشق، ابهام آفرین بوده و به رواج بازار شایعات و گمانه زنیهای دامن زده که برخی از آنها به تئوری توطئه پهلو می زند و تصویر پیچیده تری از اوضاع بحرانی سوریه به نمایش می گذارد.

اطلاع رسانی رسانه های دولتی سوریه در مورد انفجار دبیرخانه شورای امنیت ملی این کشور از همان آغاز به گونه ای پیش رفت که بیش از ترسیم واقعیت، سردرگمی ایجاد کرد.

بلافاصله پس از وقوع انفجار، تلویزیون دولتی سوریه آن را عملیاتی تروریستی اعلام کرد که به شیوه انتحاری انجام گرفته است، پس از آن هم اطلاعیه به نام گروهی ناشناس به نام لواء الاسلام منتشر شد که قانع کننده به نظر نمی رسید، چرا که به صورتی کلیشه ای نشانه های القاعده را بر خود داشت و بیش از هر چیز به موضع همیشگی نظام کمک می کرد که اصرار دارد چنین حملاتی را به مخالفان مسلحی که با عنوان ارتش آزاد شکل گرفته اند نسبت ندهد.

از سوی دیگر، تلویزیون المنار وابسته به حزب الله لبنان که حامی حکومت سوریه است و به منابع امنیتی این کشور دسترسی دارد هم انفجار را انتحاری ندانست و آن را ناشی از انفجار چهل کیلو مواد منفجره ای اعلام کرد که در ساختمان دبیرخانه امنیت ملی کار گذاشته شده بود.

منابع مخالفان هم گفتند که بمب در دستگاه خنک کننده اتاقی که جلسه مقامات بلندپایه امنیتی و نظامی در آن برگزار شد کار گذاشته شده و از راه دور منفجر شده بود.

قابل توجه اینکه، خبرنگاران در دمشق می گویند که دیروز صدای انفجاری از ساختمان دبیرخانه امنیت ملی به گوش نرسید و ساعاتی پس از انفجار که مسئولان وزارت اطلاع رسانی، خبرنگاران خارجی ساکن در دمشق را در شهر گرداندند تا اوضاع را از نزدیک ببینند، اثری از انفجار در بیرون ساختمان دبیرخانه امنیت ملی مشاهده نکردند.

مشاهدات خبرنگاران این باور را تقویت کرد که انفجار به شیوه انتحاری نبوده، چراکه چنین انفجارهایی معمولاً بیرون از ساختمانها صورت می گیرد و بسیار دور از ذهن است که بمبگذار انتحاری بتواند خودش را به اتاقی برساند که هسته اصلی امنیتی کشور در آن به شور نشسته است.

عده ای بر این باورند که کشته شدگان قربانی توطئه ای درون نظام سوریه شده اند

اینکه چگونه در محلی با چنین اهمیت، بمبی کار گذاشته شده، به گمانه های مختلفی دامن زد؛ عده ای بر این باور بودند که شرکت کنندگان نشست، قربانی توطئه ای درون نظام سوریه شده اند چرا که به باور آنها هیچکس جز از درون نظام نمی توانسته در محل چنین جلسه ای بمب کار بگذارد، حتی عده ای هم این گمان را مطرح کردند که اصلاً انفجاری در کار نبوده و شرکت کنندگان جلسه به شیوه ای دیگری کشته شده اند و حتی برخی از آنان، مانند آصف شوکت، شوهر خواهر بشار اسد، قبلاً مرده بودند.

حدود دو ماه پیش گروهی از مخالفان نظام بشار اسد گفته بودند که در غذای هشت تن از مقامات بلندپایه سوری را که چند تن از آنان، از جمله آصف شوکت، قربانیان همین انفجار دیروز بودند، زهر ریخته اند و بجز دو نفر که غذا را نخوردند بقیه بشدت مسموم شده بودند.

به گفته آنان، آصف شوکت به علت مسمومیت شدید برای درمان به روسیه انتقال داده شد و پس از آن هم تا دیروز که خبر مرگش بر اثر انفجار اعلام شد، خبری از او نبود.

شایعات در مورد ماهر اسد

قربانیان انفجار دیروز به بیمارستان شامی دمشق انتقال داده شدند که تدابیر شدید امنیتی در آن برقرار شد و برخی از کارکنان بیمارستان گفتند که آنان را از بخشی که قربانیان را به آن انتقال دادند بیرون کردند و تیم پزشکی جداگانه ای مأمور درمان شدند.

از کارکنان بیمارستان نقل شد که دست کم یکی از قربانیان در حالی که صورتش پوشانده شده بود به بیمارستان انتقال یافته و همین موضوع باعث طرح این احتمال شد که وی، سرتیپ ماهر اسد برادر بشار اسد که فرماندهی لشگر چهارم ویژه را به عهده دارد که نقش اصلی را در مقابله با مخالفان مسلح ایفا می کند.

با اینکه خبر حضور ماهر اسد میان قربانیان حتی در برخی رسانه های معتبر عربی هم نقل شد اما حکومت سوریه هیچ واکنشی نسبت به آن نشان نداد و اقدامی در جهت تکذیب این خبر صورت نگرفت، در حالی که در مورد افراد دیگری مانند حافظ مخلوف، پسرخاله بشار اسد و رئیس سازمان امنیت سوریه تکذیبیه صادر شد.

غیبت یک روزه بشار اسد

خبر انفجار در دمشق در حالی منتشر شد که این شهر شاهد درگیری هایی بین مخالفان و نیروهای امنیتی بود

انتظار می رفت بشار اسد دست کم با صدور پیامی، انفجار را محکوم و بر بقای اقتدار و تسلط خود بر امور تأکید کند، هیچ نشانی از او به چشم نخورد و بلافاصله شایعاتی حاکی از انتقالش به بیرون از دمشق و بندر لاذقیه منتشر که پایگاه خانواده اسد به شمار می رود.

رسانه های دولتی سوریه هیچ اقدامی در جهت تکذیب اخبار و شایعات مربوط به بشار اسد و برادر و دیگر اعضای خانواده اش نکردند تا اینکه بعد از ظهر امروز سرانجام تلویزیون سوریه تصاویری از بشار اسد را نشان داد که وزیر دفاع جدید در برابرش سوگند یاد می کرد. این تصاویر هم بر خلاف گذشته که چنین مراسمی به صورت کامل و گاه، زنده پخش می شد، کوتاه و از پیش ضبط شده بود.

رفتار نظام سوریه از لحاظ تبلیغاتی و رسانه ای به جای آنکه از اقتدار نظام حکایت کند، حاکی از آشفتگی است و به ابهامها و گمانه زنیها بیش از پیش دامن می زند.

با توجه به اینکه از دست دادن چند شخصیت بلندپایه امنیتی و نظامی مؤثر، می تواند لطمه جبران ناپذیری بر پیکره نظام سوریه باشد، ابهام آفرینی دستگاه رسانه ای و تبلیغاتی این نظام می تواند از آشفتگی و از هم پاشیدن شیرازه امور حکایت کند اما کم نیستند ناظرانی که معتقدند ارتش و دستگاه امنیتی سوریه توانایی کافی برای یافتن جانشینانی به همان کارآمدی مقامات از دست رفته و جبران لطمه ای که بر آن وارد شده دارد.

برخی هم با اشاره بر پیشینه روابط تیره میان بشار اسد و شوهر خواهرش آصف شوکت، اعتقاد چندانی به اینکه قتل این مهره مهم امنیتی، ضایعه مهمی برای رئیس جمهور سوریه باشد ندارند.

از سوی دیگر، پایداری روسیه و چین بر حمایت از نظام سوریه در مقابل فشار خارجی که نمونه ای از آن، سومین وتوی آنان بر قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل، درست یک روز پس از انفجار دمشق بود، می تواند قرینه ای باشد بر اینکه اگر واقعاً شیرازه نظام سوریه در حال از هم پاشیدگی بود، قطعاً این دو قدرت جهانی به آن پی برده و نشانه ای از تأمل در سیاستشان در قبال سوریه بروز می کرد، نه اینکه همچنان روال پیشین را با همان استقامت ادامه دهند.